3.V. Najświętszej Maryi Panny. Królowej Polski.

Uroczystość Maryi Panny Królowej Polski – święto obchodzone 3 maja przez Polaków w Kościele katolickim. Oficjalnie święto obchodzone jest od 1923 r. W 1920 r. zatwierdził je dla Kościoła w Polsce papież Benedykt XV. Po reformie liturgicznej w 1969 r. święto zostało podniesione do rangi uroczystości. Polacy zawsze byli związani i oddani Matce Bożej. To Ona Matka nasza, otaczała nas i otacza swoją opieką. Wszystkie wydarzenia na przestrzeni lat z historii naszej Polski jak: Obrona Jasnej Góry przed Szwedami w 1655 r., Śluby króla Jana Kazimierza – i przez niego przekazanie królestwa opiece Matki Bożej. Konstytucja 3 Maja i inne wielkie wydarzenia, wyrażające wielką wiarę narodu w szczególną opiekę Matki i Królowej. Najstarsza polska pieśń religijna. „Bogurodzica”, która przez wieki pełniła rolę narodowego hymnu jest tego dowodem i tysiączne kapliczki przydrożne, to wizytówka naszej tożsamości.

Matka Boża w Neapolu przekazuje orędzie dla Polski

Po raz pierwszy Maryja została nazwana „Królową Polski” w trakcie objawień w Neapolu Juliusza Mancinelli SJ, 14 sierpnia 1608 r. Miał on objawienie, podczas którego Maryja poleciła mu, aby nazwał ją Królową Polski: „A czemu mnie Królową Polski nie zowiesz? Ja to Królestwo wielce umiłowałam i wielkie rzeczy dlań zamierzam, ponieważ osobliwą miłością ku Mnie pałają jego synowie”.

Jan Kazimierz król ślubuje Maryi

W czasie najazdu szwedzkiego, 1 kwietnia 1656 r. w katedrze lwowskiej, przed wizerunkiem Matki Bożej Łaskawej, król Jan Kazimierz złożył uroczyste śluby: „Ciebie za patronkę moją i za Królowę państw moich dzisiaj obieram”. W trakcie ślubowania zobowiązywał się szerzyć cześć Maryi, wystarać się u papieża o pozwolenie na obchodzenie Jej święta jako Królowej Korony Polskiej, a także zająć się losem chłopów i zaprowadzić w państwie sprawiedliwość społeczną. Nuncjusz apostolski abp Pietro Vidoni, który przewodniczył uroczystej Mszy św. w katedrze lwowskiej, dodał do modlitwy wezwanie „Królowo Korony Polskiej, módl się za nami”, które zgromadzeni biskupi i senatorowie trzykrotnie powtórzyli8 września 1717 r. dokonano koronacji jasnogórskiego obrazu, co było powszechnie uznawane za koronację Maryi na Królową Polski.

Czas zaborów

W roku 1856 r. w Paryżu, nastąpiło odnowienie ślubów Jana Kazimierza przez jednego z twórców zgromadzenia zmartwychwstańców ks. Aleksandra Jełowickiego oraz krąg osób z nim związanych m. in. Adama Mickiewicza. Jedną z przyczyn rozbiorów upatrywali oni w niedochowaniu ślubów królewskich, w braku przełożenia moralnych postaw na życie społeczne, narodowe. Byli przekonani, że najwłaściwszą drogą do odzyskania niepodległości jest moralne odrodzenie polskiego narodu. Te idę propagowało później zgromadzenie Księży Zmartwychwstańców, a silnie oddziaływała ona na ziemie pod zaborami i kształtujący się tam ruch zakonotwórczy.

Kolejna aktualizacja ślubów Jana Kazimierza miała miejsce w 1904 roku. Biskupi Polscy ze szczególnym zaangażowaniem biskupa przemyskiego Św. Józefa Sebastian Pelczara, który gromadził ludzi w świątyniach przed tronem Maryi i wskazywał na Maryję jako Matkę i Królową Narodu. Budził wiarę, świadomość i przywiązanie do Matki, która czuwa nad całym Narodem i każdym swoim dzieckiem.  Dokonał tego w imieniu wszystkich św. Józef Bilczewski, ówczesny arcybiskup Lwowa, który zgromadził tam przedstawicieli wszystkich zaborów. Biskupi wskazali po raz kolejny realizację ślubów Jana Kazimierza jako drogę do odzyskania niepodległości. Papież Pius X w 1908 r. zezwolił na wpisanie wezwania „Królowo Polski” na stałe do Litanii Loretańskiej. W tym samym roku ustanowił dla diecezji lwowskiej święto Królowej Polski.

W niepodległej Polsce

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy Apostolskiej o wprowadzenie święta dla Polski pod wezwaniem „Królowej Polski”. Papież Benedykt XV przychylił się do tej prośby 14 stycznia 1920 r.

Obrona Maryi przed zagrożeniem bolszewickim

W obliczu zagrożenia potopem bolszewickim, w 1920 r. Episkopat odwołał się do ślubów Jana Kazimierza, oddając na Jasnej Górze w lipcu 1920 po raz kolejny polski naród Maryi Królowej Polski. W 3 tygodnie później 15 sierpnia, polska armia odniosła zwycięstwo nad bolszewikami, zwane „Cudem nad Wisłą”.

W 1925 papież Pius XI rozszerzył święto NMP Królowej Polski na wszystkie diecezje w Polsce a jako datę jego obchodów wyznaczył 3 maja.

Kard. Hlond Śluby Jasnogórskie

Gorącym orędownikiem odnowienia ślubów narodu polskiego był prymas August Hlond. W 1936 roku na Jasnej Górze, przybyła tam w liczbie 100 tys. osób młodzież akademicka, złożyła ślubowanie, w którym wybrała Matkę Bożą na swoją patronkę, zobowiązując się kształtować życie społeczne na wartościach religijno-narodowych, w duchu chrześcijańskim.

internowany Prymas i jego nowa wersja ślubów

W 300. rocznicę królewskich ślubów Jana Kazimierza, nową ich wersję opracował internowany wówczas w Komańczy prymas Stefan Wyszyński. 26 sierpnia 1956 r. wierni na Jasnej Górze uroczyście ślubowali Maryi: „Przyrzekamy uczynić wszystko, co leży w naszej mocy, aby Polska była rzeczywistym królestwem Twoim i Twojego Syna, poddanym całkowicie pod Twoje panowanie, w życiu naszym osobistym, rodzinnym, narodowym i społecznym”. Przyrzekali „wszczepiać
w umysły i serca dzieci ducha Ewangelii”, strzec chrześcijańskich obyczajów, wychować młode pokolenie w wierności Chrystusowi, bronić je przed bezbożnictwem i zepsuciem”.

Tekst ślubów odczytał biskup Michał Klepacz (pełniący w tym czasie obowiązki przewodniczącego Episkopatu). O osobie uwięzionego Prymasa przypominał pusty fotel, ustawiony przed ołtarzem.

W 1957 r. z inicjatywy prymasa Wyszyńskiego rozpoczęła się „Wielka Nowenna” przygotowująca Kościół w Polsce do obchodów Millennium Chrztu Polski. Połączona została z peregrynacją cudownego obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej po wszystkich diecezjach i parafiach. Nawet „aresztowanie” obrazu przez SB nie wpłynęło na zastraszenie społeczeństwa.

Jan XXIII dla Polski

W 1962 r. papież Jan XXIII ogłosił Maryję Królową Polski i jej główną patronką, a święto NMP Królowej Polski stało się świętem I klasy we wszystkich diecezjach polskich. W 1969 Paweł VI na prośbę prymasa Wyszyńskiego podniósł święto do rangi uroczystości.

Podczas jasnogórskich obchodów Millennium chrztu Polski 3 maja 1966 r. cały polski Episkopat w obecności kilkuset tysięcy pielgrzymów dokonał uroczystego ślubowania NMP. W uroczystościach milenijnych pragnął uczestniczyć papież Paweł VI, na to jednak nie zgodziły się komunistyczne władze. Dopiero Jan Paweł II, mógł jako pierwszy w historii papież przybyć na Jasną Górę.

Jan Paweł II zawierza  wszystkich Maryi

3 i 4 czerwca 1979 r. Jan Paweł II dokonał aktu zawierzenia Pani Jasnogórskiej: „… Zawierzam Ci, o Matko Kościoła, wszystkie sprawy tego Kościoła, całą jego misję i całą jego służbę w perspektywie kończącego się drugiego tysiąclecia dziejów chrześcijaństwa na ziemi”.

W 1982 r. Kościół obchodził 600-lecie obecności Cudownego Obrazu na  Jasnej Górze. Zwieńczeniem kilkuletnich przygotowań do tego jubileuszu była kolejna obecność w Częstochowie Jana Pawła II, który przewodniczył obchodom 18 i 19 czerwca 1983 r.

Od 1992 r. (tak, jak w okresie międzywojennym) dzień ten jest świętem narodowym Polski – dla upamiętnienia zarówno uchwalenia Konstytucji
w r. 1791, jak i święta Królowej Polski.

1050-rocznica Chrztu Polski – Akt zawierzenia

Nowego Aktu Zawierzenia Narodu Polskiego Matce Bożej – z okazji rocznicy 1050-lecia chrztu Polski – dokonał 3 maja 2016 r. obecny przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki

Dziękczynienie za beatyfikację prymasa Wyszyńskiego

W roku 2022 obchody uroczystości Królowej Polski wpisały się w dziękczynienie za wyniesienie na ołtarze bł. Prymasa Tysiąclecia. W wigilię uroczystości 2 maja rozważania podczas Apelu Jasnogórskiego wygłosi abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. Każdy rok przynosi nowe oddanie się Królowej i Matce naszej.