Kacper Kowalczyk z Trzebieszowa

Zarazy

W historii Polski i świata było wiele epidemii, dotykały one naszych przodków mniej lub bardziej, warto przyjrzeć się największym zarazom jakie dotknęły świat, a ich żniwo to dziesiątki milionów ludzi.

Epidemia Imperium Rzymskiego

W latach 165-180 n.e. w Imperium panowała zaraza ospy lub odry przyniesiona przez żołnierzy wracających z Bliskiego Wschodu, znana jest jako Zaraza Antoninów. Z powodu epidemii zmarło około 5 milionów ludzi, to dość pokaźna liczba, lecz kolejne plagi poniosły za sobą jeszcze więcej ofiar. Epidemię opisał medyk i pisarz Galen oraz inni autorzy antyczni. Z powodu choroby zmarł cesarz Lucjusz Werus, jej objawy to: biegunka, gorączka, zapalenie gardła, pojawienie się suchej skóry i krost.

Czarna śmierć

Nazwa ta wprowadza w przerażenie, jest bardzo tajemnicza i mroczna- słusznie, bo dżuma przez wiele lat wracała i niosła za sobą miliony zmarłych ludzi..Dżuma Justyniana przypadła na lata 541-542 n.e., wśród historyków panuję opinia, że zmarło wtedy 50 mln ludzi, jednak ostatnie badania wskazują, że ta liczba była mniejsza. Śmierć tak wielu ludzi w tak krótkim czasie powinna pozostawić więcej śladów, jednak naukowcy ich nie znaleźli.

Od czasu wspomnianej przed chwilą zarazy w Europie było względnie spokojnie jeśli chodzi o sytuację epidemiologiczną (choć tak wtedy tego nie nazywano), aż do XIV wieku, kiedy z powodu kolejnej pandemii dżumy znanej jak wspomniana „Czarna śmierć” zmarło 25 milionów ludzi (1/3 ludności). Ten mór przybył do Europy z Azji poprzez ważny punkt handlowy w tamtym czasie- Krym, z czasem objęła większość Europy. Choroba znacznie słabiej dotknęła Polskę w porównaniu do innych państw naszego kontynentu, nasz kraj można rzec, że był wtedy zieloną wyspą. Wynikało to z pewnej izolacji Polaków, nie z powodu akcji #zostanwdomu, ale dlatego, że ówcześni poddani Kazimierza Wielkiego mieli ograniczone kontakty z Zachodnią Europą oraz małą liczbę podróży wewnątrz kraju, Królestwo Polskie było trochę zacofane- co jednak w tej sytuacji okazało się plusem. Podłożem do wybuchu epidemii był głód, który dotknął bardzo wielu ludzi w tamtym czasie. Chorzy mieli na ciele palące pęcherze i wrzodziejące guzy oraz występowały dreszcze, osłabienie trwało trzy dni, człowiek umierał po czterech dniach.  Ludzie przerażeni takim rozwojem sytuacji szukali wyjaśnienia tej tragedii, wierzono, że przyczyną był zły układ planet albo kara Boża, jedni obwiniali Żydów i dokonywali na nich pogromów. Kościół stanowczo się temu przeciwstawił. Ludzie wrogo traktowali różne grupy społeczne, panowało złodziejstwo, lecz ludzie mieli swoje sposoby na walczenie z morem: bito w dzwony, biczowano się- co w dużych grupach tylko rozwijało zarazę ( Kościół i władcy tą praktykę krytykowali), strzelano z armat, uciekano z miast i wiosek (ówczesna izolacja), chorych umieszczano w umieralniach, ich rodziny trzymano pod obserwacją.  Ludzie bardzo dużo się modlili, prosili o przebaczenie grzechów, jednak dużo osób odwróciło się też od Boga i popadła  w upadek moralności. Choroba powróciła w XIX wieku i zabiła na całym świecie 12 milionów mieszkańców Ziemi.

Hiszpanka-niebezpieczna grypa

W skutek tej zarazy, która pojawiła na końcu I wojny światowej zmarło kilkadziesiąt milionów ludzi, może nawet 100 milionów ludzi. Choroba pojawiła się w trudnym okresie powojennym, dotykała głównie młodych osób.  W Polsce zmarło wtedy około ćwierć miliona mieszkańców.

Kościół w obliczu epidemii

W trudnych czasach zaraz Kościół Katolicki wychodził do wiernych, w świątyniach gromadziły się tłumy ludzi, przystępowano do sakramentów, szukano ratunku w Bogu, organizowano procesje pokutne i błagalne. Dzisiaj Biskupi i Księża zareagowali inaczej, w miejscach kultu gromadzi się mało ludzi, organizowane są transmisję internetowe, są aranżowane w bezpieczny sposób okazję do spowiedzi św. i komunii św., przypomniano praktykę Komunii Duchowej do której teraz się zachęca. Kapłani wyszli samotnie z Najświętszym Sakramentem na ulice i błogosławili miasta i wioski. Dlaczego reakcja dzisiejsza w obliczu korona wirusa różni się od reakcji sprzed lat? Wynika to z wiedzy i doświadczenia, wiemy, że izolacja sprzyja spowolnieniu rozwoju choroby, wszyscy mamy nadzieję, że jak najszybciej spotkamy się w licznym gronie na nabożeństwach.

Święci na czas pandemii

Św. Roch- urodził się w XIV wieku, zmarł przed 1430r. Po śmierci rodziców wyruszył z rodzinnej Francji do Rzymu, po drodze zatrzymał się w miasteczku Acquapendente, gdzie zastał trwającą epidemię dżumy. Pomagał on chorym i nie zważał na śmiertelne niebezpieczeństwo, Bóg nagrodził go łaską uzdrawiania. Roch został uznany za cudownego i otoczyły go tłumy wielbicieli, On sam uciekł od nich do Rzymu, gdzie modlił się i pomagał chorym i ubogim. Wracając z Wiecznego Miasta do Francji napotkał kolejne ognisko czarnej śmierci, tam również pomagał i sam z czasem zachorował. Dzięki opiece zamożnego człowieka wyzdrowiał, udał się w dalszą podróż. W mieście Angera żołnierze uznali go za szpiega, wtrącili do więzienia i poddali torturom w efekcie których zmarł. Wstawiennictwa Św. Rocha przyzywa się szczególnie w czasie zarazy.

Św. Karol Boromeusz– od dziecka przeznaczono go do stanu duchownego, jako młody mężczyzna otrzymał wiele funkcji od swojego wuja papieża, był kardynałem, drugą osobą po Ojcu Świętym, otrzymał wiele tytułów i godności, które przynosiły mu znaczny dochód- przeznaczany przez świętego na rzecz ubogich. Dzięki swojej znacznej posady uregulował wiele nieprawidłowości oraz odegrał znaczną rolę na Soborze Trydenckim. Podczas zarazy pomagał chorym i umierającym.

Św. Korona– męczennica, współtowarzysza św. Wiktora, wzywana w czasie epidemii.

 

Kacper Kowalczyk z Trzebieszowa

 

https://www.imperiumromanum.edu.pl/artykul/zaraza-antoninow/

https://wielkahistoria.pl/najwieksze-epidemie-w-dziejach-zarazy-ktore-zabily-najwiecej-ludzi/

https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/historia-pandemii-na-swiecie-koronawirus-sars-cov-2-na-tle-innych-pandemii,6788,n,168

https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C5%BCuma_Justyniana

https://wmeritum.pl/dzuma-justyniana-epidemia-populacji/300536

https://polskieradio24.pl/39/156/Artykul/2484891,Czarna-smierc-Stosowalismy-zasade-zostanwdomu-juz-w-sredniowieczu-Dlaczego-Polska-ucierpiala-mniej-od-innych-panstw-Europy

https://dzieje.pl/rozmaitosci/665-lat-temu-w-europie-wybuchla-epidemia-czarnej-smierci

https://www.youtube.com/watch?v=93pPpb83F7s&t=769s

https://wielkahistoria.pl/grypa-hiszpanka-w-polsce-1918-1920-liczba-ofiar-i-prawdziwy-obraz-epidemii/

https://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/08-16b.php3

https://stacja7.pl/swieci/sw-karol-boromeusz-swiety-aktywista/

https://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/11-04.php3