Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie. Wieki historii, wiele ważnych wydarzeń i przede wszystkim główny patron polski – Święty Wojciech. Istnieje przypuszczenie, że pierwszy kościół zbudowany został około 970 roku, a w 977 pochowano w nim żonę Mieszka I, czeską księżną Dąbrówkę. Przed przybyciem św. Wojciecha do Polski, Bolesław Chrobry przebudował świątynię, którą następnie podniesiono do rangi katedry. Po tragicznej śmierci biskupa Wojciecha mającej miejsce 23 kwietnia 997 roku książe Bolesław Chrobry wykupił jego ciało z rąk oprawców i 999 roku w tejże katedrze odbył się pogrzeb i kanonizacja Świętego przez ówczesnego papieża Sylwestra II. Przez kolejne lata katedra na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie była świadkiem wielu wydarzeń w dziejach kościoła i państwa polskiego. Już w roku 1000, sam Otton III w trakcie zjazdu gnieźnieńskiego odwiedził katedrę, by pomodlić się przy grobie Świętego. Katedra była miejscem i świadkiem koronacji kolejno pięciu królów Polski:
1025 Bolesława Chrobrego,
1025 Mieszka II Lamberta,
1076 Bolesław II Szczodry
1295 Przemysław II
1300 Wacław II Czeski
W późniejszych latach była kilkakrotnie niszczona przez pożary i najazdy wrogów. W połowie XIV wieku rozpoczęto budowę nowej, gotyckiej katedry otoczonej wieńcem kaplic. W 1806 r. Francuzi zamienili świątynię na magazyn wojskowy, a w 1942 hitlerowcy utworzyli w niej salę koncertową niszcząc oryginalne wyposażenie. W 1945 wybuch pożaru w znacznej mierze zniszczył budowlę. Po wojnie odbudowano ją w stylu gotyckim a w prezbiterium zrekonstruowano dawny grobowiec św. Wojciecha, w którym jego relikwie spoczywają po dziś dzień. Żródła: Wikipedia Polskie dzieje.pl
